Một làn da đẹp và khỏe mạnh là mong ước chung của hầu hết tất cả mọi người chứ không chỉ của riêng ai, vì càng ngày, chúng ta càng nhận thức được tầm quan trọng của một làn da đẹp trong việc xây dựng sự tự tin trong giao tiếp và các mối quan hệ xã hội. Tuy nhiên, không phải lúc nào việc chăm sóc da cũng đơn giản và dễ dàng, đặc biệt là trong bối cảnh ngày càng có nhiều loại mỹ phẩm khác nhau, nhiều những công nghệ làm đẹp đa dạng, cũng như tràn lan các thông tin hay các lời khuyên về làm đẹp trên mạng xã hội và internet. Chính vì vậy, việc nắm rõ những nguyên tắc cơ bản của khoa học làn da và tôn trọng những nguyên tắc đó là điều kiện tiên quyết để có một làn da khỏe và đẹp.
Dược sĩ Phạm Hữu Minh Tiến, thành viên Viện Hàn Lâm Thẩm mỹ Nội khoa Hoa Kỳ
Làn da cần phải duy trì thăng bằng dầu – nước
Có lẽ khái niệm da nhờn, da khô đã không còn quá xa lạ đối với các tín đồ đam mê làm đẹp. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu đúng đắn về hai khái niệm này. Thực chất, da nhờn và da khô không phải là hai loại da trái ngược nhau như mọi người vẫn nghĩ, mà đôi khi, da nhờn và da khô có thể cùng xuất hiện đồng thời trên cùng một làn da.
Da dầu ở đây muốn nói tới một làn da với sự hoạt động mạnh của tuyến bã nhờn làm cho hàm lượng dầu trên da bị dư thừa. Còn da khô là biểu thị của tình trạng mất nước làm da thô ráp sần sùi, không còn độ ẩm mượt, mịn màng. Đa phần khi nhắc tới da khô người ta thường liên tưởng tới da thiếu nước, thô ráp và hay đi kèm với tình trạng kém tiết dầu nhờn. Nhưng thực chất, vẫn có những làn da vì khô và mất nước liên tục nên đáp ứng của cơ thể, hay nói chính xác hơn là của làn da, chính là tăng cường hoạt động của tuyến bã nhờn mạnh mẽ hơn để tiết ra thật nhiều dầu nhờn, nhằm chống lại sự mất nước và khô khan mà làn da đang phải chịu đựng.
Chính vì vậy, hoạt động tẩy rửa, làm sạch bề mặt da hay lựa chọn kem dưỡng ẩm cần phải thật sự phù hợp với tình trạng da, nhằm tránh gây mất thăng bằng dầu nước ngày càng nghiêm trọng hơn. Các loại sữa rửa mặt nhiều bọt với hoạt chất tẩy rửa mạnh, làm sạch tốt thường dễ làm nghiêm trọng hơn tình trạng mất nước xuyên biểu bì nên chỉ phù hợp với những da dầu nhờn thật sự, không phù hợp với những da tăng tiết dầu do thiếu nước. Kem dưỡng ẩm dành cho da dầu hoặc da khô thiếu nước tăng tiết dầu cần là loại cấp ẩm – cấp nước để tái thiết lập cân bằng dầu nước, trong khi kem dưỡng ẩm dành cho da khô thiếu nước kém tiết dầu lại vừa phải cấp nước cấp ẩm, vừa phải cấp dầu khóa ẩm với hàm lượng và tỉ trọng dầu phù hợp với điều kiện sống hay làm việc.
Làn da cần được cân bằng về pH và điện tích
Làn da cần luôn ở trạng thái pH sinh lý vào khoảng 4,5 – 5,5 để duy trì lớp áo khoác acid nhẹ chống lại sự sinh sôi, phát triển cũng như hạn chế sự bám dính của vi khuẩn. Điều kiện pH cân bằng cũng là một yếu tố quan trọng cho các hoạt động sinh hóa, chuyển hóa để duy trì một làn da khỏe mạnh.
Chính vì vậy, hầu hết sau các hoạt động tẩy rửa (thường gây mất cân bằng pH sinh lý của làn da), dung dịch cân bằng là một bước quan trọng không thể bỏ qua nhằm tái cân bằng lại pH sinh lý của làn da, đồng thời trung hòa điện tích của các chất diện hoạt tích điện trái dấu bám vào bề mặt da gây khô căng, kích ứng và mất nước xuyên biểu bì. Và cũng vì mỗi loại sữa rửa mặt khác nhau sẽ được thiết kế với một pH tẩy rửa khác nhau cũng như thành phần chất diện hoạt khác nhau nên để cân bằng hiệu quả cần phải sử dụng đúng dung dịch cân bằng chuyên dụng thiết kế riêng cho loại sữa rửa mặt đó.
Tổn thương nhỏ là tái tạo, tổn thương lớn là hủy hoại
Với sự phát triển nhanh chóng và đa dạng của các loại công nghệ làm đẹp bằng mỹ phẩm hay trang thiết bị hiện đại, các quy trình xâm lấn đa phần tỏ ra mang lại hiệu quả cao hơn, rõ rệt hơn trong thời gian ngắn hơn so với các quy trình chăm sóc dưỡng da nhẹ dịu ít xâm lấn. Cơ sở khoa học của hầu hết các quy trình xâm lấn này đều dựa trên nguyên lý tạo nên các tổn thương vi điểm lành tính trong giới hạn hồi phục của làn da, để từ đó kích thích việc tái tạo và tăng trưởng, kích thích việc sản sinh collagen, elastin và các thành phần thiết yếu để từ đó tái cấu trúc và cải thiện các vấn đề.
Tuy nhiên, mức độ xâm lấn như thế nào là vừa phải và phù hợp thì còn tùy thuộc vào loại da và cơ địa của từng người. Mặc dù mức độ xâm lấn càng cao thì hiệu quả càng ngoạn mục, nhưng đồng thời rủi ro về các tai biến và tác dụng phụ cũng tăng cao không kém, đặc biệt là trên loại da IV hoặc V của người Việt Nam. Với các quy trình xâm lấn, nếu thực hiện sai kỹ thuật chẳng những không thể kích thích tái tạo hay tăng sinh collagen mà lại tăng cao nguy cơ tạo xơ, tạo sẹo và hủy hoại cấu trúc của các sợi collagen và elastin hiện có. Các tổn thương được tạo nên nếu không đủ nhỏ, mà quá lớn và vượt qua khả năng hồi phục của cơ thể, thì sẽ hủy hoại cấu trúc làn da và dễ gây nên hiện tượng tăng sắc tố hay tạo sẹo xấu. Cần lưu ý là vài tổn thương nhỏ nhưng nằm quá gần nhau cũng có thể dễ dàng tạo thành một tổn thương lớn quá mức, hoặc tổn thương nhỏ nhưng diễn ra kéo dài và liên tục trong khi tổn thương trước đó chưa kịp hồi phục cũng dễ dàng tạo nên một phản ứng viêm không được kiểm soát và gây tai biến.
Chống nắng luôn luôn cần thiết
Tia UV mang đến tác dụng hủy hoại rất nghiêm trọng đối với làn da, đặc biệt là khi tiếp xúc cường độ cao hay trong thời gian dài có thể dẫn đến lão hóa nhanh chóng, sạm – nám da hay thậm chí là ung thư da. Chính vì vậy, việc phòng tránh tia UV là một trong những bước chăm sóc da hết sức quan trọng để ngăn ngừa sự lão hóa và suy thoái của làn da.
Cần biết rằng, tia UV không chỉ có trong tia nắng mặt trời, mà cũng có thể được phát ra từ đèn điện, đèn cao áp, màn hình vi tính, màn hình ti vi… nên việc chống nắng nhẹ nhàng kể cả vào buổi tối cũng là điều cần thiết. Bên cạnh đó, việc xây dựng một hàng rào chống nắng nội sinh, thông qua chế độ dinh dưỡng giàu chất chống oxy hóa, hay các loại thực phẩm chứa chất chống nắng nội sinh cũng là cách xây dựng hàng rào bảo vệ cho cơ thể, bên cạnh trang phục che chắn và kem chống nắng bôi ngoài da.
Không có làn da của ai giống ai
Mỗi người chúng ta có một làn da, một cơ địa khác nhau, cộng với điều kiện sống và làm việc không giống nhau, chế độ dinh dưỡng và khẩu vị ưa thích khác nhau, lịch trình sinh hoạt khác nhau, đặc biệt là tiền sử sử dụng mỹ phẩm hay trị liệu trước đó không giống nhau hoặc tình trạng da, vấn đề đi kèm, vấn đề quan tâm cũng không như nhau. Chính vì vậy, một quy trình chăm sóc da, một bộ sản phẩm hay một trị liệu thẩm mỹ phù hợp với người này, mang lại hiệu quả vượt trội trên người kia, chưa chắc đã tốt cho làn da của mình, và ngược lại.
Việc thấu hiểu làn da của bản thân, cũng như được phân tích chuyên sâu và tư vấn kỹ càng bởi chuyên gia sẽ giúp chúng ta xây dựng và lựa chọn được những sản phẩm, hay quy trình phù hợp nhất với mình. Đừng làm hại làn da của chính mình bằng cách sử dụng loại sản phẩm mà bạn mình dùng thấy đẹp, có thể sản phẩm đó không hợp với mình, và thậm chí, nếu không tìm hiểu kỹ, sản phẩm đó còn có thể tiềm ẩn nhiều nguy cơ hủy hoại làn da, gây teo da, giãn mạch và lệ thuộc do có chứa corticoid.
Bên cạnh đó, dị ứng cũng có thể là một vấn đề mà các bạn quan tâm và dễ gây hoang mang. Nhưng chúng ta cần hiểu, dị ứng sản phẩm là do cơ thể của chúng ta không tương thích được với một thành phần nào đó trong sản phẩm, chứ không hẳn là do sản phẩm đó không đạt chất lượng hay có vấn đề. Thường thì những sản phẩm càng “xịn”, càng chứa nhiều dưỡng chất hay các chiết xuất giàu dinh dưỡng thì nguy cơ gây dị ứng lại càng dễ dàng hơn, do khả năng chúng ta không hợp với một chất dinh dưỡng nào đó trong số rất nhiều dưỡng chất đó. Nói đơn giản hơn, khi một người nào đó ăn thịt bò bị dị ứng, thì lỗi nằm ở cơ thể người đó không phù hợp, chứ không phải lỗi do con bò.
HỎI ĐÁP KHỎE – ĐẸP
Da em thuộc dạng da nhờn nhưng ngồi làm việc trong phòng máy lạnh vẫn bị xừ da. Có cách nào cải thiện được không?
Chào bạn, theo mô tả của bạn là da dầu nhưng khi ngồi phòng máy lạnh vẫn bị khô da và bong nhẹ thì rất có thể da của bạn là loại da tăng tiết dầu do thiếu nước, nghĩa là, bản chất của da bạn là da mất nước chứ không phải da dầu như bạn lầm tưởng. Chính vì da thiếu nước và phải làm việc thường xuyên trong môi trường máy lạnh khiến sự mất nước qua da ngày càng nghiêm trọng nên làn da mới đáp ứng chống trả lại sự mất nước liên tục đó bằng cách tăng cường tiết dầu để bảo vệ. Trong trường hợp này, bạn cần sử dụng sữa rửa mặt có tính tẩy rửa nhẹ dịu (ít bọt hoặc không có bọt) để tránh gây mất nước trong quá trình rửa mặt, cũng như bổ sung thêm một kem dưỡng ẩm tỷ trọng thấp (thường là dạng lotion hoặc nhũ tương) để dưỡng ẩm trong khi ngồi làm việc máy lạnh nhé.
Da em dễ bị dị ứng nên rất khó sử dụng mỹ phẩm để chăm sóc da, vậy em phải làm như thế nào để se khít lỗ chân lông? Cạo lông mặt có phải là cách để khắc phục?
Theo mô tả và cách đặt câu hỏi của bạn thì rất có thể lỗ chân lông của bạn bị to là do sợi lông dày và nang lông quá lớn. Bạn có thể cân nhắc sử dụng công nghệ triệt lông mặt bằng laser xung dài để khắc phục tình trạng trên, thông thường sẽ cần 4 – 6 buổi để đạt hiệu quả tối ưu. Việc cạo lông mặt thường xuyên chẳng những không giúp se nhỏ lỗ chân lông mà còn khiến lông dày hơn và da mặt bỏng rát, dễ kích ứng hơn mà thôi. Riêng về cơ địa da nhạy cảm của bạn, bạn nên tìm đến một cơ sở có uy tín để được các chuyên gia thăm khám cụ thể và tư vấn chính xác hơn về những giải pháp cũng như sản phẩm nào sẽ phù hợp với cơ địa của bạn. Khi đi nhớ mang theo những sản phẩm bạn đang sử dụng tại nhà để các chuyên gia có thể đánh giá sơ bộ tiền sử sử dụng mỹ phẩm của bạn.
Hàng ngày em uống trung bình 2,5 lít nước, da em bị tiết dầu nhiều, vậy nguyên nhân là do đâu và em phải làm gì để kiềm dầu?
Chào bạn, việc uống 2,5 lít nước hàng ngày là một thói quen tốt, bạn nên duy trì tiếp tục. Còn về làn da bạn bị tiết dầu nhiều thì có thể do một trong 2 nguyên nhân sau. Một là, bị mất thăng bằng dầu nước, nghĩa là da bị thiếu nước dẫn đến tăng tiết dầu. Trong trường hợp này bạn cần thay đổi sữa rửa mặt thành dạng không bọt và dùng kem dưỡng ẩm cấp nước (water-based) khi không ngồi điều hòa, và dùng thêm dưỡng ẩm dạng nhũ tương tỷ trọng thấp để chống mất nước khi ngồi phòng có máy lạnh. Trường hợp thứ hai là tuyến bã nhờn trên da bạn bị phì đại. Trong trường hợp này bạn cần phải được triệt dầu bằng phương pháp tiêu hủy tuyến bã nhờn chọn lọc bằng điện nhiệt phân hủy.
Em đắp mặt nạ mua ngoài sưu thị mỗi ngày để da luôn tươi mát như vậy có ảnh hưởng gì không?
Đắp mặt nạ miếng (cotton sheet) là một thói quen tốt để cung cấp độ ẩm cho làn da. Tuy nhiên, việc lựa chọn loại sản phẩm và thành phần trong sản phẩm cần phù hợp để thực sự có lợi và tránh các tác dụng phụ ngoài ý muốn. Hạn chế các loại mặt nạ dưỡng trắng, các loại mặt nạ chứa acid trái cây nếu ngày hôm sau cần làm việc ngoài nắng hoặc tiếp xúc với nhiệt độ.
Dược sĩ Hữu Tiến
