Trong suy nghĩ của người Việt, Hoa hậu Hoàn vũ phải bốc lửa, gợi cảm, gương mặt sắc sảo, cá tính, còn Hoa hậu Thế giới nhìn phúc hậu. Tuy nhiên điều này không còn đúng nữa.
Trong phạm vi bài viết sẽ chỉ đề cập đến Miss World (Hoa hậu Thế Giới) và Miss Universe (Hoa hậu Hoàn Vũ) là những cuộc thi thu hút được nhiều sự quan tâm nhất tại Việt Nam cũng như trên . Đồng thời để mọi người có cái nhìn sơ lược về tiêu chí lựa chọn hoa hậu/á hậu của các cuộc thi đó trong thập niên những năm 2000, và kể từ sau năm 2010, tiêu chí chọn hoa hậu ở các sân chơi này đã có những thay đổi như thế nào?
Miss World – Hoa hậu Thế giới
Sau khi người sáng lập Eric Morley qua đời năm 2000, đa phần các người đẹp đăng quang trong thập niên này đều có gương mặt hiền lành, trẻ trung, và khá là hợp nhãn của người Việt Nam nhưng lại không được giới chuyên gia Âu Mỹ đánh giá cao, và bị cho là không có gì đặc biệt trong mắt đa số khán giả phương Tây. Trong khi đó, những năm chuyển tiếp giữa hai thập niên (Kaiane Aldorino – 2009, Alexandria Mills – 2010) nhan sắc thảm họa của các HHTG đã làm cho nhiều người thất vọng. Kể từ sau năm 2010, một sự chuyển biến rõ rệt theo hướng tích cực và một điểm chung của các cô gái đăng quang ở cuộc thi này, đó chính là những vẻ đẹp sắc sảo với những đường nét “bén nhọn” trên gương mặt. Ban tổ chức cũng không cấm thí sinh đã trải qua nhiều lần dao kéo để có gương mặt ưa nhìn.
Các người đẹp các nước châu Á ngày càng được chú ý hơn từ năm 2011 đến 2013, châu lục này có đến 2 HHTG và 1 á hậu thứ nhất. Cuộc thi này ngày càng hướng trọng tâm về phương Đông (không kể Ấn Độ) với các nước được chú ý như: Trung Quốc, Hàn Quốc, Philippines, Indonesia, Thái Lan và nhiều khả năng sau này là Việt Nam. Vì vậy, đây là thời điểm thuận lợi để cho thí sinh của các quốc gia Đông Á và Đông Nam Á có thể “làm mưa làm gió” tại đấu trường sắc đẹp hàng đầu Thế giới này.
Gương mặt không thôi thì vẫn chưa đủ, kinh nghiệm trình diễn và kỹ năng người mẫu cũng được tính đến trong sự thành công của các cựu HHTG. Điều này được thể hiện rõ qua thành tích của họ tại phần thi Siêu mẫu (Top Model) và kể từ năm 2007 – 2015 (9 năm), có đến 4 HHTG (2007, 2008, 2013, 2015) cùng 3 á hậu (2009, 2010, 2012) đều là những cô gái giành chiến thắng trong phần thi này. Một vài cựu thí sinh HHTG từng lọt vào vòng bán kết cuộc thi tìm kiếm người mẫu nổi tiếng Elite Model Look ở tuổi 15,16, nổi bật có tân HHTG 2014 – Rolene Strauss (Nam Phi, 2007) và HHTG 2002 – Azra Akin (Thổ Nhĩ Kỳ, năm1998).
Tuy nhiên yếu tố quan trọng hơn hết phải có một khoảng thời gian nhất định (thường là trên dưới 1 năm) với một dự án nhân đạo, không chỉ đơn thuần là từ thiện, mà còn phải giúp ích cho cộng đồng và nâng cao hiểu biết của xã hội. Tại cuộc thi HHTG, phần thi Hoa hậu Nhân ái luôn được nhân đôi số điểm nên cho dù bạn có đẹp thế nào, trình diễn tốt đến đâu, hay trả lời trước ban giám khảo xuất sắc nhưng bạn không có một dự án giúp ích cho cộng đồng thì cũng không thể tiến xa tại cuộc thi này được.
Miss Universe – Hoa hậu Hoàn Vũ
Cuộc thi này thực sự là một cuộc chiến rất khắc nghiệt dành cho những hoa hậu được chuẩn bị kỹ lưỡng và chuyên nghiệp nhất. Ban tổ chức yêu thích những thí sinh có vòng 1 đầy đặn, thân hình nóng bỏng, kỹ năng trình diễn điêu luyện, ứng xử thuyết phục, và trên hết chính là công tác vận động hành lang (lobby) để giữ mối quan hệ kinh doanh, thị trường thương mại chính với tổ chức HHHV. Ai cũng biết cuộc thi HHHV chỉ dành phục vụ một lượng khán giả nhất định, chủ yếu tập trung ở Hoa Kỳ, các nước khu vực Đông Nam Á và Mỹ Latin. Đó là lý do tại sao có khoảng gần chục nước cứ thay phiên nhau được thứ hạng cao bao gồm: Mỹ, Venezuela, Philippines, Colombia, Pháp, Úc, Brazil, Mexico, v.v…Còn các nước khác dù có gửi thí sinh xuất sắc đến đâu nhưng cũng không được ngó ngàng đến, tranh nhau từ 5-6 suất còn lại cho đủ Top 15.
Phẫu thuật thẩm mỹ toàn diện chính là chìa khóa thành công của nhiều thí sinh tại cuộc thi này, và thậm chí còn nhiều thí sinh tự tin rằng mình đã qua nhiều lần dao kéo. Trường hoa hậu Brazil tham dự HHHV 2001 là Juliana Borges từng khoe đã trải qua 19 cuộc đại tiểu phẫu khác nhau và nói vui rằng nếu để được chiếc vương miện HHHV thì cô cũng sẵn sàng lên bàn mổ lần thứ 20. Những phương pháp được các cô gái làm nhiều nhất là nâng ngực, sửa mũi, chỉnh răng, và hút mỡ. Song song đó thì những cô gái từng đoạt danh hiệu hoa hậu, á hậu tại cuộc thi này đều đã tham gia các khóa huấn luyện để trở thành hoa hậu từ lúc nhỏ khoảng 11-12 tuổi. Cũng như từng có kinh nghiệm tham gia và thành công tại một số cuộc thi lớn nhỏ khác nhau trước đó.
Việt Nam “đi ngược” Thế Giới
Trước đây, khi khán giả Việt Nam mới biết đến và quan tâm theo dõi các cuộc thi hoa hậu nước ngoài từ cuối thập niên 1990, đầu 2000 nhưng cũng chỉ thấy được bề nổi của những cuộc thi này qua cách thức tổ chức, gương mặt của các tân hoa hậu rồi phán bừa là tiêu chí của cuộc thi là như thế này thế kia. Đa số quan niệm rằng hoa hậu phải nhìn hiền lành, phải đi làm sự kiện, tư cách trong sạch. Còn những người đẹp từng làm người mẫu chuyên nghiệp hay gương mặt sắc cạnh thì không thể thành hoa hậu được.
Nếu như ở các nước khác thì muốn làm hoa hậu phải bắt buộc đã có vài năm kinh nghiệm làm người mẫu chuyên nghiệp để có thể vững tin trên sàn diễn. Còn ở Việt Nam thì ngược lại là đi thi hoa hậu kiếm danh hiệu để làm đi diễn thời trang sẽ có giá cao hơn, nhiều show hơn. Điều đó thật sự sai lầm vì cảm nhận về sắc đẹp của mỗi quốc gia, nền văn hóa khác nhau. Vậy nên chúng ta đừng nên lấy cái tiêu chuẩn sắc đẹp trong tư tưởng phong kiến Nho giáo của Việt Nam đem ra so sánh với tư tưởng về sắc đẹp của sự tiến bộ, hiện đại, hòa nhập của các cuộc thi trên thế giới.
Và trong tình thế bức bách ấy, thì các đơn vị nắm giữ bản quyền như Elite và Unicorp đã tự đứng ra tổ chức những cuộc thi riêng trong năm 2015 và tiếp cận tiêu chí các cuộc thi quốc tế. Và thành quả thì ai cũng thấy được với các thành tích có được và lần đầu tiên, người đẹp Việt được cả thế giới đánh giá cao trên tất cả các mặt trận. Đồng thời xóa bỏ định kiến về vẻ đẹp “thuần Việt” là không được có gò má cao, khuôn miệng rộng, đăng quang ở độ tuổi 23-24. Cũng như chấm dứt một thời kỳ dài các cuộc thi sắc đẹp có tiếng ở nước ta chỉ chọn nụ, chứ không chọn hoa.
Donald Nguyễn (Phụ Nữ Ngày Nay)
