Cái đẹp ngoại hình quan trọng nhưng không phải là điều tôi đặt lên hàng đầu. Tôi cần sự đồng cảm đến mức cao nhất có thể.
- 4 điểm du lịch Việt Nam huyền ảo qua ống kính nhiếp ảnh gia Nhật
- Đài Loan thiên đường của các nhiếp ảnh gia
- Làng rau Trà Quế qua lăng kính nhiếp ảnh gia Pháp
Vốn nổi tiếng với “Trở về”, “Chốn xưa”, “Tẩy trần”, “Nguồn xưa”… những tác phẩm đậm chất Việt từng được vinh dự sánh vai các tác phẩm hội họa của các đại danh họa Bùi Xuân Phái, Nguyễn Tư Nghiêm, Văn Dương Thành trong cuộc triển lãm tại Stockhom năm 2000 do hoàng gia Thụy Điển tổ chức, nữ nhiếp ảnh gia Nguyệt Vy hiện đang sống tại Paris và vắng mặt khá lâu trên ảnh đàn Việt Nam. Nhân chuyến về thăm Việt Nam dịp cuối năm, Phụ Nữ Ngày Nay đã có một buổi trò chuyện thú vị với chị tại nhà riêng.
Câu hỏi đầu tiên xin chị cho biết mức độ gắn bó với nhiếp ảnh hiện nay?
Tôi nghĩ dùng từ “gắn bó” có lẽ vẫn chưa đủ để lột tả (cười). Nhiếp ảnh vốn ăn sâu vào trong máu và tim óc cả rồi. Tôi vẫn còn sáng tác và đi tác nghiệp khắp nơi trên thế giới, nhưng các tác phẩm thì thời điểm này chỉ muốn để dành riêng cho mình hơn là mang ra triển lãm.
Đề tài sáng tác của chị sau khi sang Pháp có gì thay đổi không?
Hồn Việt và bản sắc Việt vẫn luôn được tôi ưu tiên hàng đầu. Vì khi mình ở xa đất nước thì càng sợ bản sắc Việt sẽ bị mai một đi, nên rất muốn thông qua những hoài niệm của mình, thông qua nghệ thuật nhiếp ảnh bảo tồn những giá trị văn hóa truyền thống.
Chị nghĩ thế nào về các thế hệ nhiếp ảnh gia trẻ?
Các bạn trẻ bây giờ rất giỏi dùng công nghệ, ý tưởng lạ và táo bạo. Tôi nghĩ mình cũng cần phải học hỏi thêm ở các bạn những điểm này. Ưu thế của tôi có lẽ chỉ là người sinh ra trước, được gần hơn với những thứ gọi là “hồn xưa vốn cũ”.
Công nghệ có giúp ích nhiều cho chị trong việc sáng tác?
Thú thật, tôi là một người mù công nghệ (cười khổ), nên đối với tôi máy ảnh càng hiện đại ngược lại càng cản trở tôi trong việc tác nghiệp. Điểm duy nhất tôi cảm thấy khác biệt giữa máy đời cũ và máy kỹ thuật số là ở chỗ dùng phim hay thẻ nhớ (cười lớn). “Công nghệ” mà tôi dùng nhiều nhất vẫn là ánh sáng tự nhiên, cảm xúc và đôi mắt của mình. Chân-thiện-mỹ là những giá trị mà tất cả mọi người, mọi lĩnh vực luôn mong muốn đạt tới. Cho nên, có lẽ chính việc mù công nghệ giúp tôi đạt tới cái “chân” trước khi vươn tới cái “mỹ” vậy.
Trong các tác phẩm của tôi, nếu ai tinh ý sẽ thấy nó phảng phất hình ảnh những nhân vật bước ra từ những bài hát với ca từ đậm chất thơ của những Phạm Duy, Văn Cao, Hoàng Quý… những cô láng giềng e ấp, những bà mẹ quê chân chất, những gã thư sinh đa tình hay những thiếu phụ u uẩn vọng phu thời chinh chiến… vốn là những hoài niệm về tâm hồn Việt may mắn chưa bị “phai màu” trong tiềm thức của tôi.
Nhiếp ảnh gia là nữ thường không nhiều, đặc điểm giới có ảnh hưởng vào nội dung sáng tác của chị không?
Nếu bạn không nhắc tôi cũng quên mình là một phụ nữ đó (cười lớn). Nội dung sáng tác của tôi thiên về phụ nữ. Có lẽ vì cùng là phụ nữ nên tôi có thể nhận ra thần thái mà người mẫu thể hiện ra bên ngoài đang ẩn chứa nội tâm gì: yêu, ghen hay hờn dỗi… Từ đó, chúng giúp tôi khai thác hết vẻ đẹp nội tâm của người mẫu, nhất là nét kiêu sa của phụ nữ Việt trong các trang phục truyền thống.
Có khi nào chị nghĩ, nếu là đàn ông, chị sẽ làm được nhiều hơn cho đam mê của mình?
Nếu nhìn thấy tôi lỉnh kỉnh với đủ loại máy ảnh và dụng cụ đeo trên người, lăn-lê-bò-trườn khi sáng tác thì chắc chắn không ai nghĩ tôi là phụ nữ đâu! Tôi chưa bao giờ mong muốn trở thành đàn ông vì khi ấy các tác phẩm của tôi có thể sẽ đa dạng hơn về thể loại đấy nhưng không khéo lại cạn đi về chiều sâu, điều mà tôi không hề mong muốn!
Thế chị có nhận lời chụp ảnh thương mại không?
Với tôi thì không có sự phân biệt giữa nhiếp ảnh nghệ thuật hay nhiếp ảnh thương mại. Một khi, tôi đã nhận lời chụp ảnh cho ai đó thì quá trình tác nghiệp hoàn toàn như nhau. Trong các tác phẩm của tôi không chỉ có những người mẫu hay hoa hậu xinh đẹp mà còn có những bà mẹ miền cao với hai bầu vú nhăn nheo hoặc những đứa trẻ người dân tộc lam lũ.
Người mẫu Thủy Tiên nền nã thướt tha buông gót ngọc bước xuống xe thổ mộ như là mẫu người tình trong mộng trong tác phẩm của Nguyệt Vy
Với đòi hỏi nghệ thuật trong sáng tác như thế, chị có kén chọn người mẫu không?
Như tôi vừa nói, người mẫu là những người đồng hành với tôi trong những chuyến viễn du bằng cảm xúc. Do đó, cái tôi mong chờ những người mẫu có thể đồng cảm với ý tưởng mình muốn lột tả. Cái đẹp ngoại hình quan trọng nhưng không phải là điều tôi đặt lên hàng đầu. Tôi cần sự đồng cảm đến mức cao nhất có thể.
Xin cảm ơn chị đã dành cho ấn phẩm Phụ Nữ Ngày Nay một cuộc trao đổi giàu cảm xúc. Hy vọng rằng người yêu nhiếp ảnh Việt Nam sẽ sớm được thưởng thức chất men nồng mà chị đã ấp ủ trong những năm nơi xứ người.
Phong Vân
