Tháng 6 năm 2012, Zolt, một khách du lịch Áo đến Sài Gòn với một dự án kinh doanh ngành may mặc. Trên đường xuống xưởng may ở khu vực Tân Bình, anh xe ôm đã mua giúp Zolt ly sinh tố trên đường Lý Chính Thắng để rồi, dự án kinh doanh may mặc không thành công nhưng Zolt lại có một trải nghiệm thú vị về ẩm thực ở Sài Gòn, mảnh đất hội tụ đủ những món ngon ba miền mà trong đó, anh nói trái cây nhiệt đới có thể mặc sức sáng tạo để trở thành một ấn tượng thật khó quên với du khách.
Không thuộc món ăn, nhưng sinh tố là thứ thường được khách du lịch đến Sài Gòn vô cùng ưu ái. Trái cây nhiệt đới phong phú và mùa nào cũng có trái cây tươi ngon không là điều hấp dẫn duy nhất, chính dịch vụ và sự sáng tạo không ngừng cho những món sinh tố, trái cây tươi khiến nhiều người đến Sài Gòn không thể quên.
Hàng trăm món sinh tố từ trái cây tươi nguyên chất, phối ngẫu hứng hay theo quy tắc của những bartender nghiệp dư sẽ làm bạn ngây ngất. Hàng đầu có thể kể đến: mãng cầu, bơ, dâu, dừa, xoài, thơm (dứa)… nhưng tiếp theo đó, không hề ít hấp dẫn hơn là mít, ổi, dưa gang, chanh dây…
Giới “teen” ở Sài Gòn hưởng ứng xoài lắc, mận lắc, thường là trái cây có vị chua, gọt sạch vỏ, cắt miếng, lắc đều với muối ớt. Song song “lắc” là trái cây tô, thường là trái cây vị ngọt, được ướp với đá bào nhuyễn, có thể thêm sữa hay kem ngọt. Cả hai “lắc” và “tô” đều được coi như một dạng “fast fruit”, có thể “take away” hoặc ngồi cùng bạn bè thật đông, một xu hướng khá “thời trang” và trẻ trung. Khách du lịch muốn rẻ, muốn ngay, muốn tiện thì cũng hưởng ứng, một hộp hay một tô, xin mời!
Trước trào lưu “lắc” và “tô” trẻ trung, khách du lịch hay các cô nàng công sở Sài Gòn thích trái cây nhưng ngại gọt, có thể dễ dàng mua cóc, xoài, ổi, thơm (dứa), mận (roi)… gọt sẵn, cắt sẵn, gói sẵn kèm muối ớt hoặc muối tôm trên các xe đẩy hoặc gánh trái cây khắp các vỉa hè, dọc những con đường Sài Gòn chang chang nắng. Những xe đẩy hoành tráng sẽ có luôn cả những thố thủy tinh cực lớn ngâm cóc non, xoài, me… trong nước đường lại là dạng khác. Nhiều khách du lịch thích trái cây gọt sẵn, nó là một dịch vụ tận tâm, chu đáo và bình dị kiểu rất Sài Gòn.
Điềm tĩnh hơn, chung thủy hơn, là các món sinh tố (với các quán rẻ tiền, mức giá trung bình chỉ 30 – 40k cho một món thật lạnh, thật ngon (vì có kèm sữa, kem), thật tươi (vì chỉ làm từ trái cây tươi). Cao hơn một chút là nước ép nguyên chất và sinh tố với cái tên tây hơn: smoothies, giá từ 50 đến cả trăm ngàn một ly nhưng uống đến đâu tỉnh luôn đến đó!
Zolt, sau ly sinh tố trên đường Lý Chính Thắng, đâm nghiện trái cây Sài Gòn và các biến tấu, đến độ tập hợp thành một cẩm nang với 40 món (cập nhật từ 2012 đến nay) sinh tố vô cùng hấp dẫn. Người viết vốn là bạn, sau đó trở thành đối tác của anh trong một dự án làm sách du lịch, đã được xem list các món sinh tố này với một sự bỡ ngỡ và thú vị không nhỏ. Zolt đã note cả những thành phần gia giảm để tạo nên một ly sinh tố mà theo anh, không hề tìm thấy ở đâu khác với hương vị thật sự rất Sài Gòn như “khoai môn”, “rau má đậu xanh”, “sinh tố dừa và chocolate bạc hà”. Nhưng trái cây ở Sài Gòn làm sinh tố, theo Zolt thì vẫn hấp dẫn du khách nhất.
Trái cây ở thành phố năng động không có tấc đất bỏ trống nào, nơi thật sự chẳng hề trồng một loại cây trái gì, vẫn đầy đủ, gì cũng có, ngọt thơm, về từ bốn phương, từ các chợ đầu mối rồi lại tỏa về các chợ, các khu vực bán trái cây điển hình, vào quán, thành ly sinh tố, kết thúc vòng đời nở hoa, kết trái, đượm nắng, chín sẫm và hòa tan với những nguyên liệu khác, để cảm xúc cuối cùng của người thưởng thức chỉ gói gọn trong một chữ ngon. Đó là hội nhập. Có thể bạn sẽ chỉ còn cảm giác được thêm vị ngọt của sữa, vị ngậy béo của kem, bơ nhưng dư vị mùi của trái cây đó không nguyên liệu gì át đi được. Đó là tính bản địa. Thing global, eat local, Zolt nói.
Ờ, Tây họ vậy đấy, ăn nhanh nhưng rất kỹ, thẩm thấu chậm rãi và lắng lại rất sâu.
Lan Anh
