Thận loại bỏ các chất cặn bã và chất lỏng dư thừa ra khỏi máu. Hai thận nằm ở hai bên của cơ thể ngay dưới khung xương sườn, tựa vào cơ lưng, khiến đôi khi khó phân biệt giữa đau thận và đau lưng.
Muốn xác định đau đến từ lưng hay thận, cần phải tính đến:
• Vị trí đau
• Kiểu đau và mức độ đau
• Các triệu chứng đi kèm
Dưới đây là những đặc điểm và nguyên nhân chính của đau thận và đau lưng, cũng như khi nào thì cần đi khám bác sĩ.
Đau thận
Thận lọc các chất cặn bã và độc tố ra khỏi máu, khiến chúng dễ bị nhiễm trùng và tổn thương. Canxi, oxalate và phốt pho dư thừa có thể tích tụ trong thận hình thành sỏi thận, có thể gây đau nếu gây tắc nghẽn.
Vị trí
Người bệnh có thể cảm thấy đau thận ở lưng, háng và đùi.
Đau thận xảy ra bên dưới khung xương sườn dọc hai bên cột sống. Bạn cũng có thể cảm thấy cơn đau như đến từ sâu bên trong cơ thể.
Đau có thể ở một hoặc cả hai bên tùy thuộc vào việc bệnh ảnh hưởng đến một thận hay cả hai thận.
Đau thận có thể lan ra các vùng khác của cơ thể, chẳng hạn như: hai bên, bụng, háng, đùi.
Kiểu đau và mức độ đau
Sỏi thận nhỏ thường đi qua hệ tiết niệu mà không gây đau nhiều. Tuy nhiên, những viên sỏi lớn hơn có thể gây đau dữ dội thường trở nên nặng hơn khi sỏi di chuyển từ thận đến niệu quản. Niệu quản là các ống nối thận với bàng quang và là một phần của hệ tiết niệu.
Nhiễm trùng thận có thể gây đau âm ỉ hoặc đau nhức liên tục.
Các triệu chứng kèm theo
Các bệnh ảnh hưởng đến thận có thể gây ra các triệu chứng khác, như: nước tiểu đục hoặc có máu, tiểu đau, tiểu rắt, buồn nôn, nôn, táo bón hoặc tiêu chảy, sốt, chóng mặt, mệt mỏi.
Các dấu hiệu tổn thương hoặc vấn đề nghiêm trọng ở thận có thể bao gồm: hôi miệng, vị kim loại, khó thở, sưng chân, mắt cá chân hoặc bàn chân, lú lẫn, nhịp tim không đều, chuột rút.
Các nguyên nhân gây đau thận
Các tình trạng bệnh gây đau thận bao gồm: nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI), sỏi thận, nhiễm trùng thận, huyết khối ở thận, chấn thương hoặc vết thương thận.
Đau lưng
Đau lưng rất phổ biến. Theo Viện Rối loạn Thần kinh và Đột quỵ Quốc gia Mỹ, khoảng 80% người trưởng thành sẽ bị đau lưng vào một lúc nào đó trong đời.
Đau lưng xảy ra do các vấn đề ảnh hưởng đến cơ, xương hoặc dây thần kinh ở lưng.
Vị trí, mức độ và các triệu chứng đi kèm với đau lưng khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân.
Vị trí
Đau lưng có thể xảy ra bất cứ nơi nào ở lưng. Tuy nhiên, hầu hết mọi người đều bị đau ở vùng lưng dưới.
Kiểu đau và mức độ đau
Đau cơ có cảm giác đau âm ỉ hoặc đau nhức. Một số động tác có thể kích hoạt hoặc làm đau cơ tăng lên, cường độ đau có thể từ nhẹ đến nặng và có thể thay đổi khi kéo giãn.
Những người bị đau dây thần kinh có thể có cảm giác nóng rát hoặc như dao đâm lan đến những nơi khác của cơ thể.
Đau thần kinh tọa là một dạng đau thần kinh ảnh hưởng đến lưng. Đau thần kinh tọa xảy ra khi dây thần kinh tọa bị kẹt hoặc bị chèn ép, gây đau rát ở lưng dưới lan qua mông.
Đau xương có thể do gãy xương đốt sống hoặc cột sống có hình dạng bất thường. Loại đau này đến bất ngờ. Đau xương có thể từ trung bình đến nặng và thường tăng lên khi vận động.
Các triệu chứng kèm theo
Các triệu chứng khác có thể đi kèm với đau lưng bao gồm: đau hoặc cứng dọc theo cột sống, đau nhói như dao đâm vào cổ, khó đứng thẳng do đau hoặc do co thắt cơ, đi lại khó khăn, tê hoặc cảm giác kiến bò ở lưng lan ra tứ chi, yếu một hoặc cả hai chân, không thể đi hết nước tiểu, mất kiểm soát đi tiểu, tiêu chảy hoặc táo bón.
Các nguyên nhân gây đau lưng
Đau lưng do sai tư thế.
Căng cơ hoặc dây chằng ở lưng là nguyên nhân phổ biến gây đau lưng. Căng cơ lưng có thể do kéo giãn quá mức, nâng quá nặng hoặc nâng không đúng kỹ thuật.
Các nguyên nhân khác gây đau lưng có thể bao gồm: tư thế xấu, đứng hoặc ngồi trong một thời gian dài, co thắt cơ, căng cơ, chấn thương ở lưng, chẳng hạn như gãy xương hoặc ngã, tổn thương, trật hoặc vỡ đĩa đệm, cong vẹo cột sống, khối u.
Tình trạng bệnh
Các tình trạng bệnh có thể gây đau lưng bao gồm: viêm, như viêm khớp và viêm cột sống, loãng xương, zona, ung thư cột sống, nhiễm trùng, hội chứng đuôi ngựa, ảnh hưởng đến các dây thần kinh ở đuôi tủy, phình động mạch chủ bụng, lạc nội mạc tử cung,
Khi nào đi khám bác sĩ
Thường có thể điều trị đau lưng nhẹ tại nhà bằng cách nghỉ ngơi, chườm ấm và thuốc giảm đau không kê đơn. Tuy nhiên, nên đi khám bác sĩ nếu đau là do chấn thương.
Những người có triệu chứng sỏi thận hoặc nhiễm trùng thận cần đi khám bác sĩ.
Cũng nên tìm kiếm sự chăm sóc y tế nếu thấy có bất kỳ triệu chứng nào sau đây: đau dai dẳng hoặc dữ dội không đỡ sau khi nghỉ ngơi, đau lưng tăng lên theo thời gian; đau, tê hoặc cảm giác kiến bò lan xuống chân hoặc lên tay, đi đứng khó khăn; sưng chân, mắt cá chân hoặc bàn chân; giảm cân không giải thích được; các vấn đề về bàng quang hoặc ruột đột ngột; sốt; nhịp tim không đều; khó thở.
Tóm lại
Thận nằm dưới bờ sườn ở hai bên cột sống và tựa vào các cơ lưng, khiến đôi khi khó phân biệt giữa đau lưng và đau thận.
Đau thận có thể xảy ra ở một hoặc cả hai bên lưng ngay dưới bờ sườn. Nguyên nhân gây đau thận bao gồm nhiễm trùng tiểu, sỏi thận và chấn thương đụng dập thận.
Đau lưng có thể ảnh hưởng đến toàn bộ lưng, nhưng hầu hết sẽ đau ở lưng dưới. Đau lưng có thể do nâng vật nặng, sai tư thế, ngồi hoặc đứng quá lâu. Một số bệnh, như thoái hóa khớp, loãng xương và nhiễm trùng, cũng có thể gây ra đau lưng.
Nhận ra sự khác biệt giữa đau thận và đau lưng có thể dẫn đến chẩn đoán sớm hơn và kết quả điều trị tốt hơn.
Theo Cẩm Tú (Dân Trí)
