Công việc của một bác sĩ da liễu khiến tôi nhiều khi cười ra nước mắt với những câu chuyện thật mà cứ như đùa trong thời buổi thông tin nhanh và đầy đủ như bây giờ…
Chuyện thứ nhất:
- Phòng khám bác sĩ có kem ủ kích trắng da toàn thân không? – Không, em
- Thế phòng khám bác sĩ có thuốc để chích làm da trắng mau không? – Cũng không luôn em à! (cười)
Em tiu nghỉu khi nghe câu trả lời của tôi.
- Em thích trắng lắm hả?
- Vâng, ai mà chẳng thích.
- Nhưng tôi thấy da em tương đối cũng sáng màu rồi mà
- Vầy chưa được bác sĩ ơi, cái Hoa và cái Mai cùng công ty em trắng đẹp nhìn mê lắm kìa, nhiều anh con trai và cả sếp nữa thích lắm! Em đứng gần nó như là dân Somali đứng cạnh dân Mỹ á. Nó bảo nó thoa kem thảo dược một tuần nay, mua từ spa. Em cũng ham, nhưng sợ có gì, nên hỏi bác sĩ có không bán cho em!
Chuyện thứ hai:
Tôi – ngày còn là sinh viên năm 1, đại học Y Dược TP.HCM. Kinh tế gia đình không dư dả, làm tôi tiêu xài luôn thiếu trước hụt sau. Trong đầu luôn tìm cái gì đó làm thêm.
- Em muốn kiếm tiền hả? Chị (người quen, xin giấu tên) đang bán kem làm trắng, em đi bán được nhiêu thì tiền lời chị 2 em 8.
- Trời! Kem gì vậy chị? Kem trộn là em không chơi nha.
- Bậy nào, kem chị lấy từ spa đàng hoàng, hàng có uy tín, không phải trộn triếc vớ vẩn đâu nhá. Cực kỳ an toàn, nguyên liệu hoàn toàn là thảo dược và ngoại nhập không đấy (huyết thanh, dầu dừa, kem mủ trôm, kem sâm…), nên giá cả hơi mắc xíu. Nhưng được cái vì là hàng xịn, nên trắng mịn tươi tắn sau 2 tuần, chứ không trắng toát đâu nha. Bán chạy lắm! Chị không bắt em đặt cọc đâu, cứ lấy, bán, rồi trả tiền cho chị.
- Dạ, chị để em ít.
Tôi lúc ấy cũng không có kiến thức về mấy chuyện này, nên bán thử một hộp cho cô hàng café đầu xóm. Mà kết quả sau đó là một nỗi ám ảnh giờ không muốn nhớ lại.
Tôi kể lại câu chuyện của mình để em hiểu, dù em là cô gái văn phòng giỏi, có kiến thức, nhưng những người buôn bán vô lương tâm và tính toán tinh vi, vẫn có cách để đưa em vào tròng. Tôi không nói spa nào, thẩm mỹ viện nào cũng bán kem đểu, tôi nói để em cẩn thận hơn. Làm trắng là mong ước chính đáng của em nhưng một số kiến thức về da em cần phải biết:
- Da là một phần vô cùng quan trọng trên cơ thể con người. Cứ khoảng 28 ngày (gần bằng chu kỳ kinh nguyệt), lớp tế bào bên ngoài phát triển thành tế bào chết và được thay thế bằng một lớp tế bào hoàn toàn mới.
- Da trắng hay đen, vàng hay đỏ, là do chủng tộc, do đặc điểm gen quy định và chế độ chăm sóc. Ví dụ: nếu cha da đen, mẹ da vàng, thì không thể nào sinh con da trắng được. Da em hiện tại có thể là đen hơn làn da gốc của em, do công việc của em đi nắng nhiều, mà không che chắn kỹ. Ngoài ra, còn một số yếu tố khác làm da sậm màu hơn, như yếu tố nội tiết (có thai), sử dụng thuốc ngừa thai …
- Vì đặc điểm cấu tạo da của phụ nữ Việt là da vàng, nên một sản phẩm làm trắng da dù an toàn và tốt đến mấy, thì cũng chỉ có có thể làm da trắng lên vài tông, kết quả chậm sau vài tháng, chứ không thể làm da trắng tinh, trắng tươi, trắng không tỳ vết sau vài tuần được.
- Hydroquinone và Corticoid là hai thành phần thường có trong kem trộn. Hydroquinone hiện tại chỉ
Ảnh minh họa được sử dụng dưới sự kiểm soát của bác sĩ thôi, vì có nhiều tác dụng bất lợi. Corticoid khi mới dùng da sẽ bào mòn đi, trở nên trắng sáng, mịn, và hồng lên thấy rõ, y như là “tiên dược” vậy. Thời gian da đẹp lên lâu hay mau phụ thuộc độ mạnh của Corticoid trong sản phẩm và số lần bôi nhiều hay ít. Nhưng Corticoid vừa là tiên, vừa là phù thủy. Là tiên, vì rất nhiều bệnh về da cần phải có Corticoid trong phác đồ điều trị (bác sĩ nếu cho dùng sẽ tư vấn rất rõ thời gian sử dụng thuốc, tùy bệnh và tùy độ mạnh của thuốc). Là phù thủy, vì sau một thời gian dài, sử dụng số lượng nhiều, trên một vùng da rộng, thì khi ngưng bôi da sẽ trở nên đỏ ngứa, sần sùi, bôi loại khác không được, chỉ có thể bôi kem có Corticoid mới đỡ. Thế là, càng bôi, da càng nát bét ra. Đặc biệt, nếu kem bôi trên 50% diện tích da toàn cơ thể, thì các chất có trong kem sẽ gây ra các tác dụng phụ như là khi uống nó vào người vậy. Corticoid bị cấm sử dụng trong mỹ phẩm, người dùng không có cách nào biết được và đây là công việc của nhà quản lý cung cấp dược mỹ phẩm. Họ kiểm nghiệm thấy loại nào an toàn thì họ mới cấp phép cho lưu hành. Có một cách để đoán được, đó là mỹ phẩm nào làm trắng nhanh trong vài ngày vài tuần, trắng nhiều, thì gần như là 100% có chứa Corticoid. Muốn an toàn thì sử dụng các loại nào đã được cơ quan chức năng cấp phép.
- Để làm trắng an toàn, cần qua 3 giai đoạn, tự thực hiện giai đoạn 1, bác sĩ sẽ hỗ trợ giai đoạn 2 và 3:
- Bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời, bằng khẩu trang, mũ, áo (màu tối sẽ cản tia UVA được nhiều hơn quần áo màu sáng), kem chống nắng chọn loại SPF 30+ trở lên…
- Tăng loại bỏ melanin khỏi da, hiểu nôm na là lột tẩy nhẹ (bằng acid salicylic, AHA, retinoids, acid glycolic…)
- Giảm tạo ra melanin (bằng các chất làm trắng an toàn như acid Kojic, acid Azelaic…)
- Nhiều người chọn cách chích thuốc cho nhanh, nhưng sự thật thuốc tiêm trắng da có thành phần chủ yếu là Glutathione. Các chất này chỉ có tác dụng ức chế sự hình thành sắc tố trên da, khi ngưng sử dụng màu sắc da sẽ về bình thường.
———————————————————–
Trước đây thông tin về kem trộn rẻ tiền gây tai biến đã làm phụ nữ Việt cảnh giác hơn rất nhiều. Nhưng, kem trộn cứ như một “âm hồn bất tán”, không còn kem cô gái tóc xù, kem nâu, thì lại rộ lên kem thảo dược, kem xách tay, kem bắc, kem gia truyền… Kem trộn bây giờ không còn được bán trong hũ, trong lọ nhựa với giá rất rẻ mà đã lên đời, được đặt tên, thậm chí tên Tây đàng hoàng, với giá từ đắt đến rất đắt, bày bán nơi sang trọng. Giá đắt hay rẻ là do người bán, còn bản chất vẫn là loại kem trộn chứa Corticoid và nhiều thứ khác (Aspirin, Hydroquinone, thuỷ ngân…)
———————————————————–
Khi bôi bất kỳ loại mỹ phẩm nào mà ngứa rát, nóng da thì ngừng bôi ngay lập tức, rửa sạch để loại bỏ. Nếu sau khi xử trí 2 – 3 giờ, mà không hề thuyên giảm, thấy ngứa nhiều hơn, da đỏ và chảy nước, sưng nề, thì phải tới bác sĩ ngay, không tự ý xử trí ở nhà bằng các loại kem mua tại hiệu thuốc, có thể làm tình trạng dị ứng nặng lên. Bác sĩ sẽ hướng dẫn chế độ chăm sóc và xử lí da dị ứng mỹ phẩm hiệu quả, giảm tổn thương nhanh.
Theo Bác sĩ Anh Thư – chuyên khoa Da liễu
