Đã có không ít bộ phim cất lên tiếng nói của người da màu Black Panther, Moonlight, Get out, Django unchained, Mudbound, The help, Spider-Man: Into the Spider-Verse.
- Bạo lực và cướp bóc lan rộng tại Mỹ
- Biểu tình, bạo lực vì vấn đề sắc tộc lại bùng lên ở Mỹ
- Bạo lực trong “Ký sinh trùng” có đáng lo ngại không?
Ảnh đồ họa cảnh Báo Đen cào xước khiên của Đội trưởng Mỹ – Ảnh: COMIC BOOK
Nhưng trên thực tế phim ảnh chưa bao giờ đủ nhiều, đủ công bằng với người da màu và vẫn cần cố gắng hơn rất nhiều.
Trước cái chết rúng động nước Mỹ của người đàn ông Mỹ da màu George Floyd, hôm 30-5, một fanpage hâm mộ Marvel đăng tải bức ảnh vết xước trên khiên của Đội trưởng Mỹ do Báo Đen gây ra trong bộ phim Captain America: Civil Wars. Bức ảnh mang đầy ý nghĩa biểu tượng.
Vết cào của Báo Đen trên chiếc khiên Đội trưởng Mỹ
Với Civil Wars (2016), lần đầu tiên siêu anh hùng Báo Đen (Black Panther) xuất hiện trong vũ trụ điện ảnh Marvel. Anh về phe Người sắt, chống lại phe Đội trưởng Mỹ.
Trong cuộc giao tranh, Báo Đen – vua tương lai của vương quốc châu Phi Wakanda – đã cào xước chiếc khiên “bất bại” của Đội trưởng Mỹ.
Đội trưởng Mỹ và chiếc khiên màu cờ Mỹ đều là những biểu tượng của giá trị Mỹ trong vũ trụ Marvel. Còn Báo Đen là siêu anh hùng đến từ châu Phi xa xôi nhưng sở hữu thứ kim loại quyền lực nhất: vibranium. Vibranium cũng là chất liệu của chiếc khiên trứ danh kia và bộ vuốt Báo Đen.
Khi cần phải giao tranh, những giá trị của người da màu sẽ thách thức giá trị Mỹ da trắng. Và sự ưu việt của Đội trưởng Mỹ – tóc vàng, cao lớn, cơ bắp, được tiêm huyết thanh để sở hữu sức mạnh đỉnh cao của con người – sẽ không thể hoàn thiện nếu thiếu chiếc khiên từ thứ kim loại do người Wakanda chế tạo.
Nữ luật sư da đen tài năng trong How To Get Away With Murder – Ảnh: ABC
Điện ảnh là hư cấu nhưng không có nghĩa thông điệp là ảo. Trong hàng trăm năm qua, người da màu đã và mãi là một phần của trái tim nước Mỹ cũng như nhiều quốc gia đa dạng chủng tộc khác trên thế giới này.
Phim truyền hình How to get away with murder có nhân vật chính là nữ luật sư da màu Annalise Keating. Khi biện hộ cho một nữ tù nhân da màu, cô nói: “Hệ thống của chúng ta đáng ra phải bảo vệ bé gái da màu 13 tuổi, thì lại buộc tội và đẩy cô ấy vào vòng tù tội.
Đó là điều chúng ta làm với người da màu, phụ nữ và người đồng tính trên thế giới này. Chúng ta nhắm mắt làm ngơ và nói với họ rằng cuộc đời họ chẳng có gì quan trọng. Nhưng không, cuộc đời của họ quan trọng”.
Và như vậy, những bộ phim về người da màu quan trọng. Vì cũng như Annalise Keating nói trong một lời thoại ấn tượng khác: “Phân biệt chủng tộc đã được cấy vào ADN của nước Mỹ”.
Dùng phim ảnh kể những ám ảnh về phân biệt chủng tộc
“Người da đen đáng được sống” (Black lives matter) là tên phong trào toàn cầu chống phân biệt chủng tộc đối với người da màu, được phát động từ 6 năm trước. Trong điện ảnh, vài năm trở lại đây ngày càng có nhiều phim về người da màu được đại chúng biết đến, yêu mến và thảo luận.
Get out, phim có kịch bản sâu sắc về chủ đề phân biệt chủng tộc – Ảnh: IMDB
Vì sao những bộ phim về người da màu và phân biệt chủng tộc lại quan trọng và luôn luôn quan trọng?
Vì chúng không chỉ tôn vinh vẻ đẹp của chủng tộc này mà còn tạo nên cái nhìn bình thường, quen thuộc về người da màu và dần xóa đi lằn ranh kỳ thị trong tư tưởng người xem.
Đó là Black Panther, Moonlight, Get out, The help, Django unchained, Mudbound, phim hoạt hình về người nhện da đen Spider-Man: Into the Spider-Verse… được đề cử hoặc thắng Oscar.
Get out thắng lớn cả về thương mại lẫn nghệ thuật. Phim được đánh giá cao vì tính ẩn dụ sâu sắc, đa diện và ám ảnh về phân biệt chủng tộc. Phim chạm đến những tầng sâu hơn của phân biệt chủng tộc: đôi khi nó không thể hiện ở bề ngoài nhưng vô cùng tàn nhẫn và khủng khiếp ở bên trong.
Spider-Man: Into the Spider-Verse giúp trẻ em làm quen với Người Nhện ở nhiều độ tuổi, màu da, giới tính – Ảnh: MARVEL
Trẻ em đã được tiếp xúc với người nhện da trắng từ rất nhiều bộ phim, nhưng Spider-Man: Into the Spider-Verse đủ hấp dẫn và đồng cảm để khiến trẻ yêu mến và quen với người nhện da đen Miles Morales.
Ý tưởng về nhân vật này được Marvel nghĩ ra năm 2008, ngay trước kỳ bầu cử đưa Barack Obama thành tổng thống Mỹ da màu đầu tiên.
Hollywood – phim chiếu mạng trong tháng 5 – gây chú ý khi “viết lại lịch sử”: để người da đen biên kịch và đóng chính một phim “càn quét” Oscar từ năm 1948.
Phim truyền hình Hollywood là giấc mơ về sự đa dạng chủng tộc trên màn ảnh – Ảnh: IMDB
Jacqueline Stewart – giáo sư nghiên cứu điện ảnh tại Đại học Chicago – nói với tạp chí Time: “Rất quan trọng khi để các nhà làm phim da đen, đến từ những tầng lớp khác nhau, kể sự thật về trải nghiệm của người Mỹ gốc Phi.
Rất quan trọng khi để họ dùng phim ảnh tự kể nên câu chuyện đó, chứ không phụ thuộc vào cách kể của bất cứ chủng tộc nào khác”.
Mới đây, trong Becoming – phim tài liệu về người phụ nữ da màu thành đạt Michelle Obama, Michelle Obama được hỏi làm thế nào bà vượt qua được cảm giác bị cô lập khiến nhiều phụ nữ da màu bị ám ảnh khi đi khắp thế giới.
“Chúng ta không thể chờ thế giới bình đẳng rồi mới cảm thấy mình hiện hữu” – cựu đệ nhất phu nhân Mỹ nói.
Theo Mi Ly – tuoitre.vn
