Bà bầu và thai nhi nằm trong nhóm có nguy cơ cao mắc bệnh truyền nhiễm, nguy hiểm hơn đó là khi mắc bệnh truyền nhiễm thì rất dễ gặp biến chứng đe dọa sức khỏe thai kỳ. Chính vì vậy, Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo: tiêm phòng vắc xin khi mang thai là 1 trong những biện pháp hữu hiệu nhằm tránh rủi ro cho mẹ và bé trong hành trình 9 tháng thai kỳ.
Việc tiêm phòng cho bà bầu được chia làm 2 giai đoạn – trước và trong khi mang thai. Cụ thể các mũi vắc xin cần tiêm trong mỗi giai đoạn như sau:
Tiêm phòng trước khi mang thai
Khi lên kế hoạch sinh con, bên cạnh việc chuẩn bị tài chính, tâm lý, sắp xếp công việc…, chị em cần có một sức khỏe tốt nhằm tạo tiền đề cho hành trình 9 tháng mang thai khỏe mạnh. Cùng với chế độ dinh dưỡng, nghỉ ngơi hợp lý thì tiêm ngừa đầy đủ các mũi vắc xin được khuyến cáo dành cho phụ nữ trước khi mang thai có vai trò như một lá chắn bảo vệ mẹ bầu và em bé trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.
Những vắc xin mà phụ nữ trước khi có bầu cần tiêm đó là: sởi – quai bị – rubella, thủy đậu, cúm, viêm gan B nhằm tránh những rủi ro cho thai kỳ
- Bệnh sởi: mẹ mang thai nếu bị bệnh sởi thì thai nhi có nguy cơ cao bị dị dạng, thai chết lưu, sảy thai, sinh non.
- Bệnh quai bị: virus quai bị có thể tác động xấu đến buồng trứng, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sinh sản của phụ nữ. Ngoài ra, nếu trong 3 tháng đầu hay 3 tháng cuối mang thai nếu mẹ mắc bệnh quai bị, thai nhi có nguy cơ cao bị dị tật bẩm sinh, thậm chí thai chết lưu/ sinh non.
- Tiêm phòng cho bà bầu là biện pháp tốt nhất giúp phòng tránh bệnh truyền nhiễm ảnh hưởng đến sức khỏe thai kỳ
- Bệnh rubella: trong 3 tháng đầu mang thai, nếu mẹ nhiễm virus rubella thì 90% thai nhi bị dị tật chủ yếu liên quan đến não, tim, tai, mắt hoặc không thể tiếp tục phát triển. Hiện đã có vắc xin kết hợp sởi – quai bị – rubella, mẹ bầu nên tiêm vắc xin này trước khi mang thai 3 tháng.
- Bệnh thủy đậu: bệnh này có nguy cơ cao gây dị tật bẩm sinh thai nhi. Nếu mẹ chưa từng mắc thủy đậu cũng như chưa từng tiêm vắc xin thủy đậu thì nên tiêm vắc xin này trước khi có thai ít nhất 1 tháng.
- Bệnh cúm: đây là bệnh thường gặp, ít gây biến chứng nguy hiểm tuy nhiên với tình trạng sức khoẻ khá nhạy cảm của các bà bầu, bệnh cảm cúm có thể diễn tiến nặng, gây nguy hiểm cho sức khoẻ của mẹ cũng như gây dị tật bẩm sinh cho thai nhi, đặc biệt nếu mẹ bầu bị cảm cúm trong 3 tháng đầu mang thai.
- Bệnh viêm gan B: đây là bệnh mạn tính, có thể gây xơ gan, ung thư gan cho người mắc bệnh. Trường hợp mẹ bị nhiễm virus viêm gan B thì có khả năng lây cho bé trong quá trình sinh nở. Vì vậy trước khi mang thai, mẹ cần tầm soát viêm gan B để được tiêm phòng bổ sung hoặc nếu mẹ đã nhiễm virus viêm gan B thì cần có hướng giải quyết để dự phòng nguy cơ truyền virus sang cho con.
Tiêm phòng trong thời gian mang thai
Khi mang thai, bà bầu được khuyến cáo tiêm ngừa vắc xin uốn ván. Ngoài ra, các mẹ bầu hoàn toàn có thể chủ động tiêm các loại vắc xin khác như Cúm (bất hoạt), Viêm gan B (ở người chưa tiêm vắc xin, tiêm chưa đủ phác đồ).
Bà bầu đang được bác sĩ khám sức khỏe sàng lọc trước tiêm tại Trung tâm tiêm chủng VNVC
Tiêm phòng uốn ván cho bà bầu là việc làm quan trọng để phòng uốn ván cho mẹ và uốn ván rốn sơ sinh cho con. Nếu mẹ không tiêm vắc xin dẫn đến con không may bị uốn ván, nguy cơ trẻ bị tử vong lên đến 95%.
Về vắc xin uốn ván: đây là vắc xin phòng các bệnh nhiễm trùng cho mẹ và bé trong thai kỳ, khi sinh và sau sinh. Nếu bà bầu mang thai lần đầu và chưa được tiêm phòng uốn ván trong vòng 5 năm gần nhất, mẹ cần tiêm 2 mũi vắc xin phòng bệnh này. Mũi đầu tiên nên thực hiện trong 3 tháng giữa của thai kỳ, mũi thứ 2 tiêm sau mũi 1 tối thiểu 1 tháng và trước ngày dự sinh tối thiểu 1 tháng.
Để đảm bảo tiêm phòng đầy đủ, bà bầu nên tìm hiểu trung tâm tiêm chủng có nguồn vắc xin dồi dào, ổn định, cho phép đặt giữ vắc xin… Đặc biệt hiện nay một số trung tâm tiêm chủng có áp dụng gói vắc xin dành cho bà bầu và nhắc lịch tiêm miễn phí rất tiện lợi, giúp các mẹ tránh được việc quên lịch/ bỏ sót các mũi tiêm cần thiết khi mang thai.
Ánh Hồng
